Суықторғай

Суықторғай - құнақтар тұқымдасына жататын ән салғыш құс.  Бұл құс ну ормандарда мекендейді, оны бақшалар мен қалалық саябақтарда да кездестіруге болады (әсіресе серуендеу кезінде). Жазда құс қалың ормандарда да, орманды алқаптарда да өмір сүреді, бірақ оны сирек байқауға болады. Қыста ақ қарлы фонда жапырақсыз ағаштардағы жеке құстар сияқты, суықторғай табындары өте айқын ерекшеленеді.

Негізінен суықторғайлар өсімдік тағамдарымен қоректенеді. Бұл құстар жәндіктерді тек қатты аштық жағдайында жейді. Суықторғайлардың  сүйікті тағамы - қылқан жапырақты ағаштардан алатын тұқымдар. Сондай-ақ, құстар жас өскіндерді, жапырақ бүршіктерін, гүлдерді жей алады. Қыста суықторғайлар шетен жидектерін жеуді жақсы көреді. Олар тек тұқымға қызығушылық танытады. Шетенде отырған суықторғай – жиі кездестіруге болатын құбылыс. Қыста оларды тамақтандырғыңыз келсе, оларға шикі күнбағыс тұқымын, тары, сұлы ұнын ұсыныңыз. Кейде бұл құстар сәбізді, итмұрынды, қарасораны жейді.

Көктем мен жазда ұрпақ өсірумен айналысатындықтан, суықторғайлар адамдар жаққа қыста ғана ұшады. Құстардың жұптасу кезеңі әдетте наурыз айында басталады. Еркектер қарсы жынысты адамдарды әнмен тартады, ал әйелдер ықыласпен жауап береді. Олар өте қамқор ата-аналар, сондықтан олар өз балаларын ғана емес, басқа кішкентай балапандарды тамақтандыратын жағдайлар болады.

Батыс-Алтай қорығында суықторғайлардың екі түрі бар: кәдімгі суықторғай және сұр суықторғай. Оларды Линейский, Ивановский, Коксинский және Холзунский жоталарында кездестіруге болады.

Суықторғай - орта есеппен 12 жыл өмір сүретін құс. Дегенмен, бұл өте шартты көрсеткіш, өйткені суықторғайлар қыста суықтан немесе аштықтан өледі.

Материалды дайындаған ҒМЭАжТ бөлімінің маманы

Нұрахметова Ә.К.