Шоқсары - көпжылдық шөптесін өсімдіктер тұқымдасына жатады. Өсімдік негізінен климаттық ылғалдылығы жоғары аймақтарда өседі. Таралу аумағы Солтүстік Африка мен Еуразия елдерін қамтиды. Өркендерінің ұзындығы бір метрге дейін өседі. Көпжылдық жапырақтары қиярға ұқсас пішінге ие. Жапырақ тақталарының беті көгілдір реңкке ие және жұқа балауыз жабынмен жабылған. Гүлдері сары, жапырақшалары оралған. Гүлдеуі маусымда немесе шілдеде басталады. Маусымның соңына қарай тұқым пайда болады. Шоқсарылардың 200-ге жуық түрі бар. Дәрілік мақсатта тек 3 түрі қолданылады. Бізде, Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығында өсетін 4 түрі бар.

Алтын түсті шоқсары. Сирек ормандардың шеттері мен беткейлерінде, өзен жағасындағы бұталардың арасында, орманда, альпі және субальпі шалғындарында өседі. Олар көп кездеседі, көбінесе доминант немесе субдоминант ретінде әрекет етеді.

Крыловская шоқсарысы. Сирек кездесетін түрі. Ол төмен таулы дала шалғындарында, дала бұталарының баурайында кездеседі.

Ұзын оралған шоқсары. Ол альпілік аласа шөпті шалғындарда, өскен құрмалардың бойында шағын оқшауланған популяцияларда кездеседі. Мұз дәуірінің сирек кездесетін реликті түрі.

Көп талшықты шоқсары. Төмен шөпті шалғындарда өседі. Мұздық реликт. Ол шашыраңқы және жиі кездеспейді.

Халықтық медицинада жүйке ауруларына, қызбаға қолданылады. Бұл өсімдік қабынуға қарсы, жараларды емдейтін, холеретикалық, іш жүргізетін, ұйқы безі мен бауырдың секрециясын күшейтеді. Өсімдіктерді халықтық емдеу әдісі ретінде жинау кең ауқымды сипатқа ие, сондықтан осы түрдің мекендейтін жерлеріне қамқорлық жасау маңызды.

Ақпарат ҒМЭАжТ бөлімініңмаманы И.Н. Завьяловамен дайындалды.

Фотосурет авторы: Ю.А. Маткова