Сәуір айындағы мерекелік күндердің ішінде бәйшешек күні ерекше орын алады (The Day of Snowdrop). Ол әлемнің барлық елдерінде 19 сәуірде аталып өтіледі. Бұл мерекенің тарихы Англиядан бастау алады. Әлемде климаттық аймақтарға байланысты бәйшешектер қаңтардан сәуірге дейін гүлдейді.

Бәйшешектер – суықтан қорықпайтын және қар астынан тура шығатын жалғыз гүлдер.  Бәйшешектердің пайда болуы көктемнің басталуын бейнелейді. Бұл өсімдіктер өте қарапайым және әлемнің көптеген бөліктерінде кездеседі.

Әр аймақта  түрлі наурызгүлдерді бәйшешек деп атайды, Батыс- Алтай қорығындағы бәйшешектер- алтайлық торсылдақ, сібір қандық, алтай желайдар.

Алтайлық торсылдақ  орманды шалғындарда, ашық жерлерде, орман мен тоғай шетінде өседі, бұталардың арасында тасты беткейлерде аз, ол  Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген.

Сібір қандығы қылқан жапырақты және аралас ормандарда альпі мен субальпілік шалғындарда, жеңіл шөпті ормандарда өседі. Ол қорықтың бүкіл аумағында кең таралған.  Молынан кездеседі. Бұл өсімдік Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген.

Алтай желайдары қылқан жапырақты және аралас ормандарда, олардың шеттерінде, орман қабаттарында, көлеңкелі беткейлерде өседі. Кең таралған түрлер.

Бұл өсімдіктердің барлығы өзіндік ерекшеліктерімен ерекшеленеді, бірақ оларды бір нәрсе біріктіреді, олар соншалықты нәзік, хош иіс пен фарфор жапырақшалары бар, егер адамдар оларды жоюды тоқтатпаса жоғалып кетуі мүмкін.Сәуірдің аяғы - мамырдың басы осы көктемгі гүлдер үшін нағыз апатқа айналады. Қала тұрғындары табиғат аясына барып, өсімдіктерді көп мөлшерде жия бастайды. Нәзік гүл шоқтары тез қурап, сүйкімділігін жоғалтады, бірақ бұл ереже бұзушыларды тоқтатпайды.

Жеке және заңды тұлғалардың барлық санаттағы жерлерінде Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинағаны, жинағаны, бүлдіргені немесе жойғаны үшін әр шөптесін өсімдікке 0,5 АЕК айыппұл салынады.

Құрметті достарболашақ ұрпақтың игілігі үшінтабиғатты бағалайықжәне қорғайық!

Материалды дайындаған

 «ҒМЭАжТ» бөлімінің маманы-  Завьялова И.Н.