Жанаргүл (Adonis vernalis) бұл көктемгі жылу мен балғындықтың ең жарқын жемістерінің  бірі.  Батыс- Алтай қорығында үш түрі өседі: көктемгі жанаргүл (Adonis  vernalis ),  мамықты жанаргүл (Adonis  villosa)  және сібір жанаргүлі (Adonis  sibirica).  

Ашық сары реңкті жапырақтары бар бұл кішкентай гүлдер іс жүзінде орманның көркі ғана емес, сонымен қатар адамдарға қауіп те төндіреді. Өсімдіктің барлық бөліктері (сабағы, тамыры, жапыраұтары, гүлі) улы.  Өсімдіктің құрамында гликозидтер, сапониндер  және  адонит спирті бар. Осыған қарамастан кейбір түрлері медицинада қолданылады. Жанаргүл  несеп айдайтын  және жүрек қызметін реттейтін дәрі  ретінде қолданылады. Сонымен қатар, препарат кокаинмен есірткіге мас болған кездегі  құрысулар, ұйқысыздық және  эпилепсия  үшін қолданылады.

Өзінің ықтимал қауіптілігін ескере отырып, жанаргүл  көгалдандыруда қолданылатын түр болып табылады және бақтарда гүлді безендіруді керемет толықтырады, сонымен қатар бал өсімдігі болып табылады. Алайда, егер сіз өзіңіздің  аулаңызда  осы керемет гүлді көргіңіз келсе, сіз өте сақ болуыңыз керек. Сондай-ақ, жабайы  өсетін жанаргүлді жұлып керек емес. ҚР Қызыл Кітабына енгізілген және ерекше қорғауға жатады.

Гүлдің атауы-финикиялық көктем мен жастық құдайы Адонистің есімі. Бір таңқаларлығы, Адонис туралы аңыз бұл өсімдікпен ешқандай байланысы жоқ, өйткені аңыз бойынша, Құдай Адонис емес, анемон гүліне айналған жер асты патшалығынан оралды.

Айтпақшы, алғашқы бөлме өсімдіктері ежелгі уақытта Адониске деген адамның сенімі арқасында пайда болды. Сазды құмыраларға түрлі гүлдер отырғызып, оларды" Адонис бақтары " деп атай отырып, олар осы Құдайға құрмет білдірді.

Материалды дайындаған  ҒМЭАжТ бөлімінің зертханашысы  Маткова  Ю.А.

Фото авторы Н.В. Премина