Дала таушымылдық- көпжылдық гүлді өсімдіктер түрі монотипті таушымылдық тұқымдасынан. Шығыс Қазақстан тауларының жергілікті түрі. Қазақстан Республикасының Қызыл Кітабына енген.

 

Шығыс Қазақстанда және Семей облыстарында таралған. Тамыр жуандығы қалың, қысқартылған, отырыңқы келген. Сабағы бір түстес, биіктігі 15-50 см, жалаңаш. Төменде жапырақтары жалаңаш, үстіңгі жағы біраз көрінетін түкшелері бар, екі жерде үшқұлақты, үлесі үш жерде немесе бөлінген, әдетте салпаң, сиректе сызықтық, ланцет- сызықтық, ұшында сүйір немесе мұқалған дән жарнағы. Гүлдері қызылкүрең, диаметрі 6-8 см. Жеміс саны 2-3, олар қалың кигізбен жамылған. Тұқымы қара- қоңыр. Мамыр- маусымда гүлдейді. Шалғынды далаларда, бұталар арасында, жазықта, Батыс- Алтай мемлекеттік табиғи қорығында өседі. Көбеюі тұқымды және вегетативті. Лимиттеуші факторы гүлдерін гүлшоққа жинау болып табылады және тамырын қазып алу (халық медицинасында пайдаланады). Қазақстанда осы өсімдіктің тамырынан сүттен немесе судан ботқа жасайтын. Сақтау үшін популяцисының жағдайына бақылау жасау қажет, гүлін жинауға тыйым салу керек, ал тамыр сабағы мен түйнегін дайындауды реттеу қажет. Заңсыз алу, дайындау, өсімдікті зақымдау немесе жою барлық категориялардағы жерлерде Қызыл Кітапқа енгізілген өсімдіктерді, мейлі жеке және заңды тұлғалар болсын, әрбір шөпті өсімдік үшін немесе саңырауқұлақ үшін, арнайы рұқсаттамасыз алынғаны үшін айыппұл салынады. Залал келтіргені үшін айыппұл мөлшері 0,5 АЕК, ҚР ҚК №441 31.05.2007 жылы бекітілген. Жойылып кету қаупі бар және сирек кездесетін сонымен қатар пайдалануға рұқсат етілмеген өсімдіктер түріне ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, ҚР ҚК 339 бабы бойынша қылмыстық жаза қолданылады және 3- 7000 айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады немесе сол мөлшерде түзету жұмыстары немесе үштен жеті жылға дейінгі бас бостандығынан айырылу жазасы, мүлікті толық тәркілеумен бірге, белгілі бір лауазымды немесе қызметпен айналыса алмау бес жылғы мерзімге шейін.