Тоқылдақ (лат. Picidae) - тоқылдақ тұқымдасынан шыққан орман құсы. Ұзындығы 42-49 см, салмағы 250-450 г, қанаты 64-80 см. Тоқылдақтардың денесі бұйра, шоқты. Қауырсындарының түсі әртүрлі, көптеген түрлерде ашық (қара, жасыл немесе түрлі-түсті).
Ол отырықшы өмір салтын ұстанады, бірақ қыста ол негізгі биотоптардан тыс жерлерде шағын саяхат жасай алады. Ол негізінен қылқан жапырақты және аралас, бірақ кейде кең жапырақты орманды мекендейді. Ол үздіксіз тайга массивтерінде де, орманның кішкентай аралдарында, соның ішінде даланың ортасында орналасқан.
Ол құмырсқалар мен қоңыздарға артықшылық бере отырып, көптеген ксилофагты жәндіктерді жейді. Өсімдік тағамдары диетаның өте аз бөлігін құрайды – негізінен жемістер, жидектер және қылқан жапырақты тұқымдар.
Көбею өмірінің бірінші жылының соңында басталады, моногам. Жұптар бір маусымда қалыптасады, дегенмен бір жер бөлігін пайдалану кезінде келесі жылы қайта қосылу жиі кездеседі.
Батыс-Алтай қорығында ол Иванов пен Линей жоталарының беткейлерінде кездеседі.
Тоқылдақтардың өмір сүру ұзақтығы олардың түрлеріне байланысты, тоқылдақтар арасындағы ең үлкен ұзақ өмір сүретін тоқылдақ, тоқылдақтар отбасының бұл өкілі 30 жылға дейін өмір сүре алады. Ең көп таралған тоқылдақ орта есеппен 10-11 жыл өмір сүреді. Бар тоқылдақтардың түрлері (мысалы, жасыл ағаш кесуші), олардың өмір сүру мерзімі 7 жылдан аспайды.
Қызықты деректер:
- Бұл құстар тұқымдасының ең үлкен түрі – патша тоқылдағы. Оның ұзындығы жарты метрден асады.
- Тоқылдақ ағашқа секундына 20-25 рет соққы бере алады (бұл пулеметтің жылдамдығынан екі есе көп) күніне 8000-12000 рет.
- Үлкен энергия шығындарының арқасында тоқылдақ үнемі аштық сезінеді. Мысалы, қара тоқылдақ (Солтүстік Америка жақтан) бір отырыста 900 қоңыз
құртын немесе 1000 құмырсқаны жей алады; жасыл тоқылдақ күніне 2000 құмырсқаны жейді.
- Тоқылдақтар өздері үшін жасаған ұялар көбінесе бірнеше маусымда қолданылады.

Материалды ҒМЭАжТ бөлімінің маманы Нұрахметова Ә.К. дайындады.
Фото авторы Клименко А.А.