Алтай бұраубасы (лат. Myospalax myospalax) -
Zocoraceae тұқымдасына жататын орташа кеміргіш (Myospalacidae).
Сыртқы жағынан, ол үлкен күйе көбелекке немесе жерқазғыштарға
ұқсайды және жер асты өмір салтына бейімделген. Ересектердің
дене ұзындығы 16-27 см, құйрығының ұзындығы 3-7 см, салмағы
150-ден 600 г-ға дейін жетеді, ол күзде максималды мәніне
жетеді. Терісі сұр, қарыны арқасынан ашығырақ.
Жануар жыл бойы белсенді және тіршілік ету ортасында көбінесе
ауылшаруашылық зиянкесі болып саналады.
Алтай бұраубасы бұталы өсімдіктері бар далаларда, орманды
жерлерде, шалғындар мен егістік жерлерде орналасқанды жөн
көреді. Олар өте ылғалды немесе құрғақ топырақты және тасты
топырақты жерлерден аулақ болады.
Негізгі табиғи жаулары дала күзендері (Mustela eversmanni),
сарғыш күзен (Mustela altaica), қарапайым түлкілер (Vulpes
vulpes). Жыртқыш құстардың құрбандары әдетте ең жас және
тәжірибесіз жануарлары болады.
Бұл кеміргіш барлық уақытын жер астында өткізеді. Жер бетіне ол
кейде тек тамақ іздеу үшін және ата-анасынан жаңа тұрғылықты
жерге көшкен кезде ғана пайда болады. Жануар қысқы ұйқыға
жатпайды. Азықтандыру негізінен кешке және таңертең жүреді.
Бұраубастар туралы қызықты деректер:
- бұраубастарда құлақ жүрекшелері жоқ, бірақ олар қараңғыда
жақсы бағдарланған және жер бетінде пайда болған дыбыстарды
естиді.
- бұраубастың тұмсығының ұшында терісінің қабыршақтанған бөлігі
бар, оның көмегімен жануар жерді тырнауға көмектеседі.
- бұраубастар жалғыз өмір сүруді жөн көреді және туысының
қатысуын өте агрессивті қабылдайды.
- бұраубас шұңқырының тереңдігі 50-ден 100 м-ге дейін жетеді.
- Алтай бұраубасының жабайы табиғатта өмір сүру ұзақтығы шамамен
5 жыл.
Материалды дайындаған ҒМЭАжТ бөлімінің маманы
Нұрахметова Ә.К. дайындады.
Фото авторы Премина Н.В.