Қоқыспен ластану-біздің заманымыздың басты экологиялық мәселелердің бірі. Жыл сайын жер қалдықтармен ластануда, ал үлкен аудандар қоқыстың астында қалып жатыр.
Қаладағы барлық қалдықтарды 3 топқа бөлуге болады. Атап айтқанда:

• Тұрмыстық қалдықтар. Үй қызметін жүргізу үрдісінде пайда болады. ҚТҚ - адамзаттың басты мәселесі емес, алайда қоқыс, шыны, органикалық қалдықтар қоқыстың жалпы пайызында айтарлықтай үлесті құрайды.
•  Өнеркәсіптік. Статистикаға сәйкес, олар ең қауіпті болып саналады. Жаһандық экологиялық мәселелердің бірі - қоршаған ортаны өнеркәсіптік қоқыспен ластау.
•  Ауыл шаруашылығы. Бұған үгінділер, мал және өсімдік қалдықтары кіреді. Қайта пайдалануға және қайта өңдеуге жатады.

Өнеркәсіптік және ауылшаруашылық қалдықтарын қамтитын өндірістік қалдықтардың құрамында улы және химиялық заттар бар. Олар қоршаған ортаға теріс әсер етеді-мысалы, улы заттармен ластанған аймақ бетіндегі барлық тіршілік иелерін толығымен өлтіреді, топырақ одан әрі пайдалануға жарамсыз болады, ауа нашарлайды және басқа да мәселелер пайда болады.
Қоқыспен қалай күресуге керектігін әр ел қамтамасыз етуі керек және бұл мәселені шетте қалдыруға болмайды. Еуропа елдерінің көпшілігі заңнамалық деңгейде қалдықтармен күресуде. Ол үшін зиянды қалдықтармен күресудің муниципалды бағдарламалары бар. Бағдарламалардың негізгі тармақтары:

• Қоқыс өңдейтін және қоқыс жағатын зауыттар. Олар мегаполистерде де, шағын елді мекендерде де салынуда. Олар қоқысты қайта өңдеу мәселесіне айтарлықтай үлес қосады.
• Ерікті жарналар үшін қаржылық ынталандыру – әсіресе Еуропада кең тараған, мұнда адамдар жалақысы көтеріледі.
• Айыппұл – мемлекет қоқысты дұрыс емес жерге тастағандарға айыппұл салады.

Баршаңызды 2022 жылдың 17 қыркүйегінде ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің қолдауымен өткізілетін жыл сайынғы Дүниежүзілік тазалық күні экологиялық акциясына қатысуға шақырамыз.

Қоқыс қалдырмаңыз! Табиғатты аялаңыз!

Материалды ҒМЭАжТ бөлімінің маманы Нұрахметова Ә.К. дайындады.